Kategoria: Program

Spektakl plenerowy na podstawie elementów stylu tanecznego Poli Nireńskiej przygotowany przez zespół choreografów, w składzie: Marta Zawadzka, Marta Kosieradzka i Artur Grabarczyk, pracujących pod kierunkiem Iwony Wojnickiej. W spektaklu zobaczymy tancerzy biorących udział w projekcie Szkoła Tańca Modern im. Poli Nireńskiej. Reżyserię przestrzenną wydarzenia zaprojektował Roman Woźniak. Muzykę do spektaklu stworzył Michał Talma-Sutt, na podstawie swoich kompozycji utrzymanych w konwencji modernizmu. Wokalna adaptacja pieśni w języku Jidisz została skomponowana przez Indię Czajkowską.

Choreografia spektaklu powstała na podstawie materiałów źródłowych, dotyczących prac Poli Nireńskiej. Dostępne wyłącznie w języku niemieckim i angielskim opracowania dotyczą jej biografii tanecznej, na którą składają się sekwencje inspirowane ćwiczeniami niemieckich pionierów tańca modern, recenzje choreografii Nireńskiej pochodzące z prasy amerykańskiej oraz krótkie rejestracje filmowe jej późnych prac. Barwa emocjonalna pracy inspirowana jest wywiadem, jakiego Nireńska udzieliła w ostatnim okresie swojego życia. Choreograficzna praca w architekturze wnętrza Muzeum Żydów Polskich POLIN, odnosi się do treści tanecznych bohaterki, ale inspiracji dostarczyła barwna historia życia, oraz jej dramatyczne tło historyczne. Zespół projektu zogniskował swoje zainteresowania wokół zasad modernizmu zarówno w tańcu, choreografii, sztukach plastycznych, jak i muzyce. Dyskusja nad stylem modernistycznym, w kontekście prac Nireńskiej, okazała się niezwykle nośna dla treści spektaklu. Rezultat tych dyskusji, który obejrzą widzowie, to dialog pomiędzy tancerzami, ich ruchem, przestrzenią Muzeum Polin oraz dźwiękiem i muzyką.

Dziewiętnastoletnia Pola Nirensztajn wyjechała z Warszawy do Drezna w 1929 roku, aby podjąć naukę w szkole Mary Wigman. Nie mówiła po niemiecku, ale i też nie umiała tańczyć. Szkołę ukończyła z wyróżnieniem jako członkini prestiżowego zespołu Mary Wigman, z którym odbyła tournee po Europie i Stanach Zjednoczonych. Po powrocie z Nowego Jorku, gdy Hitler doszedł do władzy, wraz z wieloma innymi tancerkami żydowskiego pochodzenia musiała odejść z pracy. Powróciła do rodzinnej Warszawy i rozpoczęła współpracę ze Szkołą Rytmiki i Plastyki Janiny Mieczyńskiej. Wzięła udział w Międzynarodowym Konkursie Tańca Artystycznego w 1933 roku – z wielkim sukcesem. W 1934 roku wygrała konkurs choreograficzny w Wiedniu, który otworzył jej drzwi do kariery europejskiej: stypendium u Rosalii Chladek, praca w operze we Florencji. W 1935 roku podjęła decyzję o wyjeździe – ucieczce przed wojną do Londynu. Tam mieszkała i tańczyła do 1949 roku, dając głównie recitale polskich tańców ludowych dla wojska. Wtedy, dostała zaproszenie do Stanów Zjednoczonych. Pomimo bogatego doświadczenia tanecznego i licznych rekomendacji, nie sprostała wymaganiom krytyków amerykańskich. Według oceny większości zachowanych tekstów, jej prace nie prezentowały przełomowych jakości, porównywalnych z dorobkiem Doris Humphrey czy Marty Graham. Nie mogąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom głównego nurtu choreograficznego, przeprowadziła się do Waszyngtonu, aby poświęcić się karierze dydaktycznej. Ta konieczność okazała się jednak świetnym wyborem, ponieważ założona przez nią szkoła stała się inkubatorem całego ruchu tanecznego w Waszyngtonie, co zaowocowało setkami studentów, tancerzy oraz badaczy tańca a także – kilkoma wydziałami tańca na lokalnych uniwersytetach. Nireńska, przeszła do historii jako mentorka wielu znakomitych postaci, zarówno tancerzy, jak i badaczy tańca.